How to Control Snails | शंखी गोगलगायीचे नियंत्रण व नियोजन कसे करावे? जाणून घ्या पूर्ण माहिती

Gogalgai Niyantran Kase Karave Marathi :  राज्यात यावर्षी विविध पिकांची लागवड मोठ्या प्रमाणात झाली आहे. आणि आता या वर्षी शंख गोगलगायीचा मोठ्या प्रमाणात प्रादुर्भाव झाल्याचे दिसून येत आहे. पण आता पाऊस जवळपास सर्वत्र पडला आहे.

आता पहिल्या पावसातच गोगलगाय नियंत्रणाचे नियोजन कसे करायचे? त्यावर नियंत्रण कसे ठेवता येईल? त्यासाठी तुम्हाला कोणती प्रक्रिया करावी लागेल? ही माहिती जाणून घेऊया. त्यासाठी संपूर्ण लेख काळजीपूर्वक वाचा.

गेल्या वर्षी मराठवाड्यातील अनेक भागात सोयाबीन पिकावर गोगलगायांचा मोठ्या प्रमाणात प्रादुर्भाव झाला होता हे तुम्हाला माहीत असेलच. यासोबतच राज्य सरकारने मोठ्या प्रमाणात अनुदान किंवा भरपाई देण्याचा निर्णयही घेतला होता.

उस्मानाबाद, लातूर, बीड जिल्ह्यातील 1 लाख सहा हजार शेतकऱ्यांच्या 63 हजार 870 हेक्टरपैकी 33% पेक्षा जास्त पिकांचे गोगलगायींमुळे नुकसान झाले होते. आता, खूप थंड आणि अतिशय उष्ण हवामानात, शंख गोगलगाय त्यांच्या कवचाचे तोंड पातळ पडद्याने बंद करतात आणि झाडाला किंवा भिंतीला चिकटून राहतात आणि हायबरनेशनमध्ये जातात.

शंख गोगलगाय नियंत्रणाचे उपाय काय आहेत?

त्यामुळे गोगलगायी जून ते सप्टेंबर या कालावधीत सक्रिय असतात आणि रोपांच्या अवस्थेत पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात. येत्या हंगामात गतवर्षी सारखेच जाण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे तुम्ही सतर्क राहण्याची गरज आहे. आता वैयक्तिक शेतकरी या उपाययोजना करून उपद्रव पूर्णपणे दूर करत नाहीत. त्यासाठी सामूहिक उपाययोजना करण्याची गरज आहे.

त्यामुळे ज्या ठिकाणी पहिला पाऊस पडला त्या ठिकाणच्या सर्व शेतकऱ्यांनी नदी, नाले, ओढे, नाले, कालवे, तलाव किंवा पाणी साचलेल्या भागातील निष्क्रिय गोगलगाय गोळा करून नष्ट करण्याची मोहीम राबवावी.

गोगलगाय नियंत्रण आणि प्रतिकार?

तसेच गतवर्षी गोगलगायींचा प्रादुर्भाव झालेल्या भागात शेतकऱ्यांनी शेताच्या कुंपणाजवळ दोन्ही बाजूंनी एक ते दोन फूट खड्डे करावेत. तसेच गोगलगायांसाठी शेताच्या किंवा बागेभोवती बांधातून 8 किलो प्रति एकर दराने तंबाखू पावडर किंवा चुनाची कोरडी राख 10 सेमी रुंद पट्टी.

शेतात जाण्यापासून प्रतिबंध म्हणून ते नियंत्रणासाठी ठेवले पाहिजे. जेणेकरून यापासून मोठ्या प्रमाणात पिकांचे संरक्षण होईल. तुम्हाला त्यावर नियंत्रण ठेवायचे आहे. आणि याशिवाय अंडी ठेचून, कोरडी राख, तांब्याच्या पट्ट्या किंवा जाळी असल्यास, गोगलगाय व्यवस्थापनासाठी बोरिक पावडरचा वापर केला जाऊ शकतो.

संध्याकाळी किंवा सूर्यास्ताच्या आधी गोगलगायी गोळा करून त्यांचा नाश करून मोजे घालून आणि तोंडाला मांस लावून नष्ट करावे. जैविक व्यवस्थापनात 8 किलो लिंबोळी पावडर, 21 किलो लिंबोळी पेंड, 5 किलो लिंबोळी अर्क, बांधावर हे हर्बल कीटकनाशक वापरल्यास गोगलगाय शेतात जाण्यापासून रोखू शकते.

अशा प्रकारे, आपण आतापासून एकत्रितपणे प्रतिबंधात्मक उपाय केले पाहिजेत जेणेकरून आपण शंख गोगलगायमुळे होणारे नुकसान टाळू शकाल. याबाबतची माहिती व संशोधन वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ परभणी यांनी दिले आहे, अधिक माहितीसाठी तुम्ही अधिकृत संकेतस्थळाला भेट देऊ शकता, किंवा खाली दिलेली कृषी विद्यापीठ अकोलाची PDF फाइल डाउनलोड करू शकता.

FAQ’s : वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

गोगलगायींवर नियंत्रण कसे ठेवायचे?
>> मेटलडीहाइड (स्नेलकिल) ग्रॅन्युलर स्नेल किलरचा वापर गोगलगाय नियंत्रणासाठी करावा. सोयाबीन आणि कापूस या पिकांमध्ये ग्रेन्युलर मेटलडीहाइड (स्नेलकिल) 2 किलो प्रति एकर या प्रमाणात शेतात पसरवावे.

गोगलगाय नियंत्रणाचे प्रभावी उपाय?
>> मेटलडीहाइड (स्नेलकिल) ग्रॅन्युलर स्नेल किलरचा वापर गोगलगाय नियंत्रणासाठी करावा.

गोगलगायी वर उपाय योजना काय?
>> संध्याकाळी किंवा सूर्यास्ताच्या आधी गोगलगायी गोळा करून त्यांचा नाश करून मोजे घालून आणि तोंडाला मास्क लावून नष्ट करावे. जैविक व्यवस्थापनात 8 किलो लिंबोळी पावडर, 21 किलो लिंबोळी पेंड, 5 किलो लिंबोळी अर्क, बांधावर हे हर्बल कीटकनाशक वापरल्यास गोगलगाय शेतात जाण्यापासून रोखू शकते.

गोगलगाय नियंत्रणासाठी उपाय की औषधे?
>> गोगलगाय व्यवस्थापनासाठी कुस्करलेली अंडी, कोरडी राख, तांब्याची पट्टी किंवा जाळी, बोरिक पावडरचा वापर केला जाऊ शकतो.